انتقاد کانون دانشگاهیان ایران از اصرار بر تصویب شتابزده آیین‌نامه ارتقای هیئت علمی

به گزارش خبرگزاری آنا، کانون دانشگاهیان ایران در نامه‌ای خطاب به دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از اصرار دولت برای تصویب شتابزده آیین‌نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها انتقاد و خواستار بررسی این موضوع در دولت آینده شد. متن این نامه به شرح زیر است:

دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی و اعضای محترم شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها

با سلام و احترام

همچنانکه مستحضرید اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها مهمترین ارکان دانشگاه‌ها و نظام علم و فناوری کشور هستند و آیین نامه ارتقاء باید مهمترین سند قانونی عینی برای جهت دهی به آموزش، پژوهش، فناوری و قرار دادن اساتید در مسیر تعالی و پیشرفت باشد. در واپسین روزهای دولت دوازدهم با نهایت تعجب و با شتابزدگی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیش نویس ۲۸ صفحه‌ای آیین نامه پیشنهادی ارتقاء را تنظیم و به شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور ارائه نموده است! حال سئوال اصلی این است که علت اصرار بر تصویب شتابزده چنین آیین نامه مهم و راهبردی در ماه آخر دولت دوازدهم چیست؟ آیا دولت جدید بر اساس شعارها انتخاباتی و وعده‌هایی که به نخبگان و اساتید داده است نباید مسئولیت بررسی و تصویب چنین آیین نامه مهم و راهبردی را بر عهده داشته باشد؟
صرفنظر از این موضوع، برخی از ایرادات پیش‌نویس آیین نامه به شرح ذیل است:

پیش نویس جدید آیین‌نامه ارتقاء با شتابزدگی و با نگاه از بالا به پایین تدوین شده است و تنظیم کنندگان این پیش‌نویس با ذی‌نفعان در آستانه ارتقاء تعامل نداشته و با بی‌توجهی به دغدغه‌ها و خواسته‌های اساتید جوان ذینفع و در شرف ارتقاء پیش‌نویس ارائه شده است. همچنین با عنایت به ماهیت رشته‌های مختلف، ارائه یک نسخه آیین‌نامه جهت ارزیابی رشته‌های مختلف با ماهیت و رسالت متفاوت غیر منطقی است.

علاوه بر این، توجه به مأموریت‌گرایی پژوهشی در سطوح رشته، دانشکده، منطقه و کشور و نیز و اولویت‌دهی به پژوهش‌های کاربردی، مسئله‌محور و تقاضامحور با هدف مشارکت دادن اساتید در حل مشکلات کشور در آیین‌نامه بسیار کم رنگ است و فعالیت‌های اثر بخش اساتید صرف نظر از محتوای پژوهش و کاربرد آن عمدتا به کمّیت پژوهش تقلیل داده شده است و به طور کلی روح حاکم بر ماده پژوهشی موجب تضعیف جایگاه مجلات علمی و پژوهشی فارسی و ISC خواهد شد.

نکته بعدی، عدم توجه به یکدست نبودن دانشگاه‌های مختلف از نظر کیفیت ورودی تحصیلات تکمیلی، زیر ساخت‌های آزمایشگاهی و کارگاهی و درجه توسعه یافتگی صنعتی استان‌های مختلف نیز از ایرادات اساسی این آیین‌نامه است. اعضای محترم شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها، با بررسی پیش‌نویس آیین‌نامه درمی‌یابیم که به اولویت‌های علم و فناوری اسناد بالادستی از جمله بیانیه گام دوم انقلاب و نقشه جامع علمی کشور و سیاست‌های کلی نظام در بخش رشد و توسعه فناوری توجه زیادی نشده است.

از نقاط ضعف دیگر این پیش‌نویس عدم توجه به تبعات پسا پاندمی کوید ۱۹ و در نظر نگرفتن شرایط اقتصادی کشور و افزایش سنگین هزینه‌های تحقیق و در نهایت عدم توجه به مهلت زمانی برای تطبیق متقاضیان در شرف ارتقاء است که به نوبه خود موجب اعمال فشارهای مضاعف بر اعضای هیئت علمی می‌شود و ضمن کاهش کیفیت پژوهش‌ها باید منتظر افزایش نارضایتی اساتید و افزایش تخلفات پژوهشی باشیم.

به نظر ما در آیین‌نامه جدید باید با تعیین چارچوب و ریل‌گذاری مناسب فعالیت‌های دانشگاه در جهت تعلیم و تربیت دانشجو و نیز تربیت استاد در تراز انقلاب اسلامی باشد و تحولگرایی، عدالت و کرامت اساتید در گروه‌های آموزشی و دانشگاه‌های مختلف مورد توجه جدی واقع شود و این مهم زمانی محقق خواهد شد که آیین نامه جدید از اعمال فشار نامتناسب با شرایط کشور بر اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها پرهیز نماید و با اعمال معیارهای ارزشیابی مناسب و ترغیب کننده، موجب ایجاد رضایت‌مندی در میان اساتید شود تا در جهت اهداف متعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران فعالیت داشته باشند.

در پایان اعلام می‌داریم که کانون دانشگاهیان ایران اسلامی بر این باور است که زمان فعلی برای بررسی و تصویب آیین نامه ارتقا با توجه به هفته‌های پایانی دولت دوازدهم و استقرار دولت سیزدهم، زمان مناسبی نیست و نگران هستیم که با بررسی شتابزده و بدور از جامع نگری و دوراندیشی این پیش نویس ناقص در مسیر تحقق محور علم و قناوری بیانیه گام دوم انقلاب مانع ایجاد شود و کارآمدی دانشگاه‌ها در حل مشکلات کشور و ارتباط با صنعت و جامعه بیش از پیش دچار مشکل شود. از این رو، ضرورت دارد تا زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم بررسی این پیش نویس آیین نامه ارتقاء متوقف و تنظیم، تصویب و ابلاغ آیین نامه جدید ارتقاء به دولت آینده سپرده شود تا دولت جدید بتواند با فرصت بیشتر و با بررسی دقیق، ضمن رفع نقاط ضعف این آیین نامه جزئیات و موارد لازم را برای تحول در حکمرانی آموزش عالی بر مبنای برنامه‌های انتخاباتی خود در این آیین‌نامه اعمال نماید.