لزوم ارتقای جایگاه علمی ایران با افزایش تولیدات بین‌المللی در علوم انسانی

رئیس ISC از کمبود تولیدات پژوهشی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی انتقاد کرد و بر ضرورت افزایش این تولیدات برای ارتقای جایگاه علمی کشور تاکید نمود.

ضرورت افزایش تولیدات علمی بین‌المللی در حوزه علوم انسانی

به گزارش وب سایت هیات علمی، به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC در روز دوشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۳ به عنوان سخنران کلیدی در نخستین کنفرانس بین المللی کرامت انسانی و چالش‌های خانواده در جهان معاصر که در دانشگاه فردوسی مشهد با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت الله احمد مروی تولیت آستان قدس رضوی، آیت الله دکتر سید مصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران، حجت الاسلام و المسلمین دکتر مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها و دکتر یاسر عبدالزهرا رایزن فرهنگی عراق در تهران برگزار شد، گفت: مقام معظم رهبری همواره بر اهمیت علوم انسانی تأکید دارند و بیان فرموده اند: یک تحوّل بنیادین در علوم انسانی در کشور به‌وجود بیاید.

تحول و ارتقاء علوم انسانی بویژه تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی با تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد و با انگیزه، اصلاح و بازنگری در متون، برنامه‌ها و روش‌های آموزشی و ارتقاء کمی و کیفی مراکز و فعالیت‌های پژوهشی مربوطه باید انجام شود.

وی در ادامه اظهار داشت: مؤسسه ISC، وظیفه رصد و پایش علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران و سایر کشور‌های اسلامی را بر عهده دارد. کشور جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر در پایگاه‌های اسکوپوس و وب آو ساینس در جایگاه ۱۷ قرار دارد. لازم به ذکر است جمهوری اسلامی ایران در بین کشورهای پیشرو اسلامی در سال ۲۰۲۴ در پایگاه اسکوپوس در جایگاه دوم قرار دارد.

تفاوت تولید علم ایران با جهان در حوزه علوم انسانی

وی در ادامه با اشاره به تعداد تولیدات علمی ایران در هر یک از نمایه‌های استنادی هنر و علوم انسانی، علوم اجتماعی و نمایه استنادی گسترش یافته علوم پایگاه وب او ساینس در دوره ۱۰ساله ۲۰۲۳-۲۰۱۴، گفت: سهم جهان از تولیدات علمی در نمایه استنادی گسترش یافته علوم ۸۲.۱۰ درصد و در ایران ۹۳.۱۱ درصد، در نمایه استنادی علوم اجتماعی سهم جهان ۱۳.۵۰ درصد و در ایران ۶.۳۹ درصد است. سهم جهان در نمایه هنر و علوم انسانی ۴.۴۰ درصد است ولی در ایران این عدد به ۰.۵ درصد می‌رسد.

فاضل زاده افزود: این آمار نشان می‌دهد که تولیدات علمی ایران در سطح بین المللی در نمایه استنادی علوم از نرخ جهانی بیشتر و در نمایه‌های علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی از نرخ جهانی کمتر است. در جهان تقریبا از هر ۱۰۰ مقاله ۱۸ مقاله در نمایه علوم انسانی و اجتماعی نمایه می‌شود ولی در ایران تقریبا از هر ۱۰۰ مقاله نمایه شده فقط ۷ مقاله در نمایه علوم انسانی و اجتماعی است. از این تعداد سهم جهان تقریبا از هر ۲۰۰ مقاله ۹ مقاله در نمایه هنر و علوم انسانی است ولی در ایران تقریبا از هر ۲۰۰ مقاله نمایه شده فقط ۱ مقاله در نمایه هنر و علوم انسانی نمایه شده است.

وی با اشاره به حوزه‌های موضوعی نشریات نمایه شده در ISC در سطح کلان ۱۴۰۲، بیان کرد از ۱۹۷۴ نشریه ۷۹۴ نشریه در حوزه علوم اجتماعی و ۳۹۲ در حوزه هنر و علوم انسانی است که بر این اساس بالغ بر ۶۰ درصد نشریات علمی کشور در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی در ISC نمایه شده است.

اهمیت علوم انسانی در ارتقای جایگاه علمی کشور

رئیس موسسه ISC افزود: با توجه به اینکه قریب به ۵۰ درصد دانشجویان و ۳۰ درصد اعضای هیئت علمی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی فعالیت دارند، اما تعداد برونداد‌های پژوهشی این حوزه متناسب با سهم فعالان پژوهشی در این حوزه نیست و تعداد بروندادهای علمی این حوزه مخصوصا در سطح بین المللی باید افزایش یابد که منجر به ارتقاء جایگاه علمی کشور می‌شود.

راهکارهایی برای افزایش تولیدات علمی در حوزه علوم انسانی

فاضل زاده در ادامه به تبیین تولیدات علمی بین المللی نمایه شده با موضوع کرامت انسانی نمایه شده در پایگاه ISC پرداخت و اظهار داشت: بیش از ۳۰۰ مدرک با این موضوع در ISC نمایه شده است که در این مدارک عبارت کرامت انسانی با واژگان اخلاق، حقوق بشر، اسلام، عدالت و آزادی بیشترین هم رخدادی را داشته اند. مدارک بازیابی شده در موضوع کرامت انسانی بر اساس موضوعات کلان موضوعی ۷۴.۰۷ درصد در حوزه علم انسانی، ۱۷.۹ درصد در حوزه علوم پزشکی و ۰.۹۳ درصد در حوزه هنر و معماری است و بیشترین تولیدات این حوزه توسط دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه تربیت مدرس تهیه شده است.

فاضل زاده از در انتها از شرکت کنندگان و پژوهشگران بین المللی حاضر در کنفرانس جهت بازدید از موسسه ISC دعوت به عمل آورد و خواستار افزایش تعاملات علمی و فناوری با این موسسه شد.

مطالب مرتبط

• اعطای جایزه به پایان‌نامه‌های برتر در زمینه پیشرفت اسلامی ایرانی
• تاکید وزیر علوم بر انجام پژوهش‌های بین‌رشته‌ای و مسأله‌محور
• اختصاص بالاترین درصد اشتغال به دانش آموختگان دکتری
• پرداخت حقوق ۱۵ میلیونی به دانشجویان دکتری
• فرصت مطالعاتی ۹ ماهه برای دانشجویان دکتری پیام نور
• شروع ثبت‌نام جشنواره دانشجوی نمونه سال ۱۴۰۳
• افزایش همکاری‌ دانشگاه‌ها با جامعه و صنعت به ۷۲۰۰ میلیارد تومان
• حمایت از اشتغال دانش‌آموختگان دکتری در شرکت‌های دانش‌بنیان
• پرداخت پژوهانه به دانشجویان دکتری عضو بنیاد ملی نخبگان
• اعطای ۱۷ نوع تسهیلات به دانشجویان وزارت بهداشت