اعتراض برخی دانشجویان به ذکر نام استاد در مقالات پایان نامه

به گزارش مهر، در آیین نامه چاپ مقالات تاکید شده در مواردی که مقاله مستخرج از پایان نامه بصورت مشترک بین دانشجو و استاد راهنما تهیه شده باشد، دانشجویان ملزم به درج نام استاد راهنما هستند؛ در حالی که برخی دانشجویان بر این باورند در شرایطی که بخش عمده کار علمی و پژوهشی توسط خود دانشجو انجام می شود، چرا نام استاد راهنما به عنوان نویسنده مسئول در مقالات باید ذکر شود.

حکم دیوان درباره درج نام استادراهنما در مقاله مستخرج از پایان نامه

چندی پیش دیوان عدالت اداری در پی شکایت یکی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی اعلام کرد که الزام دانشجو به درج نام استاد راهنما به‌عنوان «نویسنده مسئول» مغایر قانون است؛ چراکه براساس قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان (اصلاحی ۱۳۸۹)، مقاله علمی-پژوهشی مستخرج از پایان نامه، اثر حقوقی مستقلی است که پدید آورنده آن دانشجوست و مالک فکری آن محسوب می شود و استاد راهنما صرفاً وظیفه نظارت بر آن را دارد.

در نهایت دیوان عدالت اداری شیوه نامه نظارت بر اجرای دوره دکتری آموزشی-پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی در قسمتی که ناظر بر درج شرط نویسنده مسئول بودن استاد راهنما  در مقالات علمی و پژوهشی مستخرج از رساله دکتری است، را باطل کرد.

از آنجا که به واسطه ذکر نام استاد راهنما در مقالات مستخرج از پایان نامه و همچنین سایر مقالات مشترک پژوهشی با دانشجویان، آن ها مراتب ارتقا به دانشیاری و استاد تمامی را در فاصله کوتاهی به اتمام می رسانند دانشجویان معتقدند که اخلاق علمی در این روند رعایت نمی شود.

مقالات مستخرج شده از پایان نامه حاصل پژوهشهای استاد و دانشجو است

در همین رابطه محسن شریفی مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم در گفتگو با مهر، گفت: در ابتدا باید به این اشاره کنم که پایان نامه ها و مقالات مستخرج شده از آن در واقع حاصل پژوهش‌هایی است که در قالب برنامه مشترک استاد و دانشجو انجام می شود.

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم در پاسخ به این سوال که برخی دانشجویان عنوان می کنند، اساتید راهنما بعضا نقشی در نگارش مقالات ندارند و بیشتر کار توسط دانشجو انجام می شود، گفت: این موضوع روال و روتین نیست و ممکن است تعداد کمی از دانشجویان نسبت به این موضوع معترض باشند.

وی ضمن تاکید بر اینکه در مقالات مستخرج شده که استاد و دانشجو مشترکا کار را انجام داده اند، نام هر دو باید ذکر شود، اظهار داشت: اینکه دانشجویی معتقد است که استاد راهنما در نگارش مقاله نقشی نداشته، در وهله اول باید اثبات شود و نمی شود ادعای چنین دانشجویی را به راحتی پذیرفت.

شریفی با اشاره به اینکه استاد راهنما فردیست که یک برنامه پژوهشی بزرگ داشته و در جهت اجرا، چند پایان نامه را در دل آن تعریف می کند، افزود: در این میان ممکن است موضوعاتی را برای تعدادی از دانشجویان در یک سال و یا در چند سال متوالی و مختلف، تعریف کند تا آن پروژه کلان به نتیجه برسد.

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم گفت: وقتی از استاد راهنما سخن به میان می آوریم، منظور فردی است که صاحب پروژه بوده و لحظه به لحظه در جریان پیشرفت کار است. این فرد باید تراز ایده و فکرش آنقدر بالا باشد که دانشجو از پژوهش زیر نظر او بهره مند شود.

عوامل موثر در ارتقا اساتید

وی درباره ارتقا هیئت علمی نیز توضیح داد و گفت: ارتقاء درجه از مرتبه استادیاری به دانشیاری حداقل ۴ سال و به استاد تمامی نیز حداقل ۴ سال است؛ با این وجود اما علاوه بر سنوات، عملکرد و داشته های علمی فرد تعیین کننده است.

شریفی بیان کرد: علاوه بر تاثیرگذاری مقالات در ارتقا، مواردی نظیر دروس تدریسی، طرح ها، پروژه ها و کتابهای که تالیف کرده است، ضروری است و اهمیت دارد.